* (cbtherapy.gr: facebook,  instagram)

Πως μπορούμε να εκτιμήσουμε την κατάσταση της ψυχικής μας υγείας;

Πότε τα έντονα συναισθήματα που βιώνουμε θεωρούνται πλέον “πρόβλημα” σχετικό με την ψυχική μας υγεία και για το λόγο αυτό χρειάζεται να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία;

Είναι πολύ φυσιολογικό όλοι μας, ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου, για αρκετές φορές κατά τη διάρκεια τη ζωής μας, να βιώνουμε συναισθηματικές καταστάσεις (άγχος, στενοχώρια, θλίψη, νευρικότητα, θυμό, κ.λπ.), οι σκέψεις μας (για τον εαυτό, τους άλλους, το παρελθόν και το μέλλον) να είναι αρνητικές και η λειτουργικότητά μας σε διάφορους τομείς της ζωής μας να μειώνεται!

Αυτό θα συμβεί σε όλους από μία έως και περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας και είναι πολύ φυσιολογικό!

Όταν όμως η αρνητική αυτή ψυχολογική κατάσταση: α) είναι μακράς χρονικής διάρκειας (από έναν έως έξι συνεχόμενους μήνες και παραπάνω), β) διακρίνεται από μεγάλη ένταση και συχνότητα, γ) οδηγεί σε κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση-δυσφορία (έντονα συναισθήματα θυμού, στενοχώριας, θλίψης, άγχους, κ.λπ.) ή/και δ) οδηγεί σε έκπτωση της λειτουργικότητάς μας στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής μας και ε) δεν οφείλεται στα άμεσα φυσιολογικά αποτελέσματα της δράσης μιας ουσίας (π.χ. κάποια ουσία κατάχρησης, κάποιο φάρμακο) ή μιας γενικής ιατρικής κατάστασης (π.χ. τραύμα κεφαλής, υπερθυρεοειδισμός, κ.α.)…….τότε, χωρίς καμία καθυστέρηση, είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνουμε ένα από τα καλύτερα δώρα στον εαυτό μας. Το δώρο αυτό ονομάζεται Ψυχοθεραπεία!

Όταν ισχύουν οι παραπάνω πέντε παράμετροι-κριτήρια, τότε: α) η θλίψη και η στενοχώρια ονομάζονται Κατάθλιψη, β) η ανησυχία, το άγχος, η ευερεθιστότητα, η έλλειψη συγκέντρωσης και τα προβλήματα στον ύπνο δίνουν τη θέση τους στο Γενικευμένο Άγχος, γ) οι έμμονες σκέψεις και πράξεις μετατρέπονται σε Ψυχαναγκασμούς και Καταναγκασμούς, δ) η σωματική δυσφορία οδηγεί σε Κρίσεις Πανικού, ε) η ανησυχία για τη σωματική υγεία ξεφεύγει σε Άγχος Υγείας κ.α.

Στο διαστασιακό αυτό μοντέλο η διάγνωση των προβλημάτων ψυχικής υγείας να μετατρέπεται σε θέμα βαθμού και τα συναισθήματα που βιώνουμε τοποθετούνται πάνω σε ένα συνεχές.

Για όσους από εμάς φοβούνται να αρχίσουν θεραπεία για ένα «πρόβλημα ψυχικής υγείας» αυτός ο τύπος της περιγραφής μπορεί να βοηθήσει. Σκεπτόμενοι τις ψυχολογικές καταστάσεις (Κατάθλιψη, Γενικευμένο Άγχος, Διαταραχή Πανικού, Άγχος Υγείας, Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική Διαταραχή κ.α.) ως ακραία μορφή ενός φυσιολογικού φαινομένου, δεν έχουμε παρά να ακολουθήσουμε την προοπτική να ζητήσουμε βοήθεια για τα προβλήματα που βιώνουμε!

Ας έχουμε υπόψη ότι, το διαστασιακό αυτό μοντέλο (όπως αυτό απεικονίζεται στην flashcard No 29) τοποθετεί καθέναν από εμάς σε διαφορετικά σημεία σε ένα συνεχές συναισθημάτων, με μερικούς ανθρώπους να βρίσκονται πιο κοντά στο ένα ή στο άλλο άκρο. Και πως αποφασίζουμε ότι κάποιος από εμάς έχει κάποιο πρόβλημα με βάση τα πέντε κριτήρια που περιγράφονται στις προηγούμενες παραγράφους αυτής της ανάρτησης; Ουσιαστικά τραβούμε μία κάθετη γραμμή πάνω στο συνεχές που αντιπροσωπεύει την καλύτερη εκτίμησή μας για τα κλινικώς σημαντικά συμπτώματα κάθε προβλήματος και βλέπουμε αν πληρούμε τα κριτήρια για μια διάγνωση όταν κρίνουμε ότι ξεπερνάμε αυτή τη γραμμή ή αλλιώς κλινικό κατώφλι.

Υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στα άτομα που πέφτουν λίγο προς τα αριστερά από το κλινικό κατώφλι και σε αυτά που πέφτουν λίγο προς τα δεξιά; Φυσικά, η απάντηση είναι όχι, αλλά προκειμένου οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να έχουν μία κοινή γλώσσα πρέπει να καθοριστεί ένα «κλινικό κατώφλι» έτσι ώστε να μπορούν να συμφωνήσουν στο τί συνιστά μία διάγνωση. Όταν αποφασίζεται η θέση ενός ατόμου στο συνεχές των προβλημάτων, οι κλινικοί τυπικά λαμβάνουν υπόψη τους τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, όπως επίσης και το βαθμό στον οποίο τα συμπτώματα οδηγούν σε δυσφορία και έκπτωση. Με άλλα λόγια, σε απουσία δυσφορίας και έκπτωσης, ένα άτομο με υψηλά επίπεδα ανησυχίας και άγχους πιθανότατα δε θα λάμβανε κάποια διάγνωση.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να γίνουμε ειδικοί σχετικά με την ψυχική μας υγεία!

Να ακόμη μία πρόσθετη γνώση για όλους μας ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε κατά πόσο χρειάζεται να προβούμε σε αναζήτηση για βοήθεια σχετικά με τα προβλήματα της ψυχικής μας υγείας.

Και εάν δεν γνωρίζετε ποιο είδος ψυχοθεραπείας να ακολουθήσετε, ας έχετε υπόψη ότι μία από τις πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες σχετικά με την αποτελεσματικότητά της ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ) - Cognitive Behavioral Therapy (CBT). Η ΓΣΨ είναι (περισσότερα ... κλικ εδώ) 

Πηγές: (American Psychiatric Association, 2013; Dugas, M. J., & Robichaud, M., 2007)